- حکمت ها
- در نكوهش فروتنى براى غير خدا
در نكوهش فروتنى براى غير خدا
«1104»
36.وَ قَالَ (عليه السلام) وَ قَدْ لَقِيَهُ عِنْدَ مَسِيرِهِ إِلَى الشَّامِ دَهَاقِينُ الْأَنْبَارِ فَتَرَجَّلُوا لَهُ وَ اشْتَدُّوا بَيْنَ يَدَيْهِ مَا هَذَا الَّذِي صَنَعْتُمُوهُ فَقَالُوا خُلُقٌ مِنَّا نُعَظِّمُ بِهِ أُمَرَاءَنَا فَقَالَ وَ اللَّهِ مَا يَنْتَفِعُ بِهَذَا أُمَرَاؤُكُمْ وَ إِنَّكُمْ لَتَشُقُّونَ عَلَى أَنْفُسِكُمْ فِي دُنْيَاكُمْ وَ تَشْقَوْنَ بِهِ فِي آخِرَتِكُمْ وَ مَا أَخْسَرَ الْمَشَقَّةَ وَرَاءَهَا الْعِقَابُ وَ أَرْبَحَ الدَّعَةَ مَعَهَا الْأَمَانُ مِنَ النَّارِ .
ص1104
امام عليه السّلام هنگام رفتن بشام كدخدايان و بزرگان انبار (شهرى در عراق) به آن حضرت بر خورده بتعظيم و احترامش از اسبها پياده شده در پيش ركابش دويدند، فرمود 1-اين چه كارى بود كه كرديد گفتند: اين خوى ما است كه سرداران و حكمرانان خود را بآن احترام مى نماييم، پس آن بزرگوار (در نكوهش فروتنى براى غير خدا) فرمود: 2- سوگند بخدا حكمرانان شما در اين كار سود نمى برند و شما خود را در دنياتان برنج و در آخرتتان با اين كار به بدبختى گرفتار مى سازيد (چون فروتنى براى غير خدا گناه و مستلزم عذاب است) 3- و چه بسيار زيان دارد رنجى (فروتنى براى غير خدا) را كه پى آن كيفر باشد، و چه بسيار سود دارد آسودگى (رنج نبردن براى خوش آمدن مخلوق) را كه همراه آن ايمنى از آتش (دوزخ) باشد.
- 1 . رفتار با فتنه جويان
- 2 . نكوهش طمع و آز
- 3 . در نكوهش بخل و ترس و تنگدستى
- 4 . در ستودن خوشنود بودن بقضاء
- 5 . در ستايش راز دارى و گشاده روئى
- 6 . در نكوهش خودبينى و سود صدقه و بخشش به بينوايان
- 7 . در شگفتى آفرينش انسان
- 8 . نكوهش دنيا
- 9 . خوشرفتارى با مردم
- 10 . عفو و گذشت از دشمن
- 11 . نكوهش نداشتن و از دست دادن دوست
- 12 . در باره عبد اللّه ابن عمر ابن خطّاب و سعد ابن ابى وقّاص
- 13 . ترغيب به سپاسگزارى از نعمتهاى خداوند
- 14 . خداوند بى ياران را كمك مي كند
- 15 . در باره گرفتاران
- 16 . در اعتماد نداشتن بتدبير و پايان بينى
- 17 . در زمان خلافتش سبب خضاب نكردن
- 18 . نكوهش آرزوى دراز
- 19 . در باره جوانمردان
- 20 . نكوهش ترس و شرمندگى بيجا و از دست دادن فرصت
- 21 . غصب خلافتش
- 22 . ترغيب به كردار نيكو
- 23 . سفارش ستمديدگان و افسردگان
- 24 . درباره ناسپاسان
- 25 . پنهان نماندن راز
- 26 . خوددارى از بيماريها
- 27 . در باره زهد
- 28 . در باره ياد مرگ بودن
- 29 . در ترغيب به دورى از گناه
- 30 . علامات و نشانه هاى ايمان و ضدّ آن كفر و شكّ
- 31 . در برترى علّت از معلول
- 32 . نهى از افراط و تفريط
- 33 . دل نبستن به آرزوها
- 34 . در زيان رنجانيدن
- 35 . در زيان آرزوى طولانی
- 36 . در نكوهش فروتنى براى غير خدا
- 37 . انذار به امام حسن علیه السلام
- 38 . اهميّت دادن به واجبات
- 39 . نكوهش احمق
- 40 . بيمارى سبب آمرزش گناهان
- 41 . نيك بختى و اوصاف پسنديده خبّاب ابن ارتّ
- 42 . در باره مؤمن و منافق
- 43 . نكوهش خود بينى
- 44 . صفات نيكو
- 45 . در باره فيروزى
- 46 . جوانمرد و ناكس
- 47 . در سفارش دلها
- 48 . رغبت به دنیا
- 49 . بخشیدن
- 50 . در معنى جود
- 51 . پاره اى از صفات
- 52 . در باره شكيبائى
- 53 . در باره دارائى و بى چيزى
- 54 . در سود قناعت
- 55 . در زيان دارائى
- 56 . در باره پند دهنده
- 57 . در زيان گفتار بى انديشه
- 58 . در نكوهش زن
- 59 . پاسخ به نیکی
- 60 . در سود شفاعت
- 61 . در باره غفلت
- 62 . در زيان بى كسى
- 63 . در ترغيب زير بار ناكس نرفتن
- 64 . در باره بخشش
- 65 . پاكدامنى و سپاسگزارى
- 66 . در باره آرزوها
- 67 . در نكوهش نادان
- 68 . در نشانه عقل
- 69 . در باره روزگار
- 70 . در باره پيشوايان
- 71 . در نزديكى مرگ
- 72 . در شادى و افسردگى بيجا
- 73 . در انديشه پايان كار
- 74 . خبر ضرار ابن ضمره ضبابىّ
- 75 . در باره قضاء و قدر
- 76 . در باره حكمت
- 77 . حكمت گمشده مؤمن
- 78 . در باره هنر
- 79 . درباره اندرز
- 80 . تملق
- 81 . در بقاى نسل و فرزندان نيكان
- 82 . در زيان نگفتن نمى دانم
- 83 . در باره رأى پير خردمند
- 84 . در باره استغفار
- 85 . در ترغيب باستغفار
- 86 . رسيدن به سعادت
- 87 . در باره روش تبليغ
- 88 . در نكوهش علم بى عمل
- 89 . خسته نشدن از علم آموزی
- 90 . در باره پناه بردن از فتنه بخدا
- 91 . خير و نيكى
- 92 . در فضيلت طاعت و بندگى
- 93 . در باره سود نداشتن عبادت بى شناسايى امام زمان
- 94 . در باره انديشه در اخبار
- 95 . در تفسیر إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ
- 96 . در روش فروتنى
- 97 . در باره روا ساختن نيازها
- 98 . در باره بعض پيش آمدها
- 99 . در باره جامه كهنه
- 100 . در باره دنيا و آخرت
- 101 . فوائد نماز شب
- 102 . در پيروى از دستور خدا
- 103 . در باره بى اعتنائى به دين
- 104 . در زمان جهل به احكام
- 105 . در باره قلب
- 106 . در باره دوازده امام
- 107 . در باره اجرا كننده حكم
- 108 . درباره سهل ابن حنيف انصارىّ
- 109 . در ترغيب بصفات پسنديده و نكوهش خودپسندى
- 110 . در باره بد بينى و خوش بينى
- 111 . در باره گرفتاريهاى در دنيا
- 112 . در باره آزمايش بندگان
- 113 . در باره دوست و دشمن خود
- 114 . در باره فرصت از دست دادن
- 115 . در باره دنيا
- 116 . اوصاف قريش
- 117 . در ترغيب به بندگى
- 118 . در ترغيب به خوهاى پسنديده
- 119 . در باره غيرت
- 120 . درباره اسلام حقيقى
- 121 . در نكوهش خوهاى زشت و كردارهاى ناشايسته
- 122 . در زيان كوتاهى در بندگى
- 123 . در نگاه دارى تن
- 124 . در باره بزرگى خدا
- 125 . در باره پرهيزكارى
- 126 . در ستودن دنيا
- 127 . در باره پايان دنيا
- 128 . در باره دنيا
- 129 . در شرائط دوستى
- 130 . در دعا و توبه و استغفار و شكر
- 131 . اسرار بعضى از عبادات
- 132 . در باره صدقه
- 133 . در باره روزى
- 134 . در ترغيب به ميانه روى
- 135 . در باره آسوده ماندن
- 136 . در شكيبائى
- 137 . در نكوهش عمل بيجا
- 138 . در ترغيب بصدقه و زكوة و دعا
- 139 . از سخنان حضرت به کمیل بن زیاد نخعی
- 140 . در باره گفتار
- 141 . در باره مقام و منزلت
- 142 . در نكوهش خوهاى ناشايسته
- 143 . در باره پايان هر كس
- 144 . در اينكه هر چيز نيست مي شود
- 145 . در شكيبائى
- 146 . در باره راضى بودن بكار ديگرى
- 147 . در باره عهد و پيمان
- 148 . در ترغيب به پيروى از ائمّه هدى عليهم السّلام
- 149 . در پند و اندرز
- 150 . در باره نيكى
- 151 . در پرهيز از جاهاى تهمت
- 152 . در باره مشورت
- 153 . در آشكار نكردن راز
- 154 . در نكوهش تنگدستى
- 155 . در نيكى به آن كه شايسته نيست
- 156 . در باره اطاعت مخلوق
- 157 . دست اندازى بحقّ ديگرى
- 158 . در زيان خود پسندى
- 159 . در دل نبستن بدنيا و اهل آن
- 160 . در ستودن بينايان
- 161 . در نافرمانى نكردن
- 162 . در خوددارى
- 163 . در نكوهش نادانى
- 164 . در باره مشورت و كنکاش
- 165 . در سود كار براى خدا
- 166 . در اقدام بكار
- 167 . در سرورى
- 168 . در جلوگيرى از بد كارى
- 169 . در باره بد خواه نبودن
- 170 . در نكوهش ستيزگى
- 171 . در نكوهش آز
- 172 . در باره دور انديشى
- 173 . در نكوهش بجا نگفتن و بيجا گفتن
- 174 . در اينكه راه راست يكى است
- 175 . در باره ايستادگى خود در راه حقّ
- 176 . در بعضى از صفات خود
- 177 . در زيان ستم
- 178 . در باره مرگ
- 179 . در باره رنج راه حقّ
- 180 . در ترغيب به شكيبايى
- 181 . در شكايت از خلفاء
- 182 . در پند و اندرز
- 183 . در تلاش مال
- 184 . در زيان مجبور نمودن بكار
- 185 . در ترغيب به فرو بردن خشم
- 186 . در دل نبستن به كالاى دنيا
- 187 . در باره از دست رفته
- 188 . در باره بستوه نيامدن از علم و دانش
- 189 . سخن با خوارج
- 190 . در باره اوباش مردم
- 191 . در نکوهش جنایتکاران
- 192 . در اينكه تا اجل نرسد زندگى پايان نيابد
- 193 . پس از كشته شدن عثمان
- 194 . در ترغيب به پرهيزكارى
- 195 . در ترغيب به نيكوكارى
- 196 . در ستايش دانش
- 197 . در سود بردبارى
- 198 . در ترغيب به بردبارى
- 199 . در پند و اندرز
- 200 . در باره ظهور دولت حقّه آل محمّد عليهم السّلام
- 201 . در چگونگى پرهيزكارى
- 202 . در پند و اندرز
- 203 . در زيان خود پسندى
- 204 . در بى اعتنائى به گرفتاريهاى دنيا
- 205 . در سود نيك خواهى
- 206 . در زيان مخالفت
- 207 . در باره گردنكشى
- 208 . در تبديل حالات
- 209 . در باره رشك بردن
- 210 . در زيان آز
- 211 . در باره بدگمانى
- 212 . در نكوهش ستم
- 213 . در ترغيب بچشم پوشى
- 214 . در سود حياء و شرم
- 215 . در ترغيب به برخى از صفات شايسته
- 216 . در اهميّت تندرستى
- 217 . در زيان آز
- 218 . در معنى حقيقى ایمان
- 219 . در زيان برخى از صفات ناشايسته
- 220 . در ترغيب به قناعت و خوى نيكو
- 221 . معنى آیه فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً
- 222 . در سود شركت
- 223 . معنى عدل و احسان
- 224 . در سود انفاق
- 225 . در باره زد و خورد با دشمن
- 226 . در پاره اى از خوهاى نيك زن
- 227 . در نشانه خردمند
- 228 . در نكوهش دنيا
- 229 . در باره اقسام عبادت
- 230 . در نكوهش زن
- 231 . در زيان سستى و سخن چينى
- 232 . در زيان مال غصبى
- 233 . در زيان ستم
- 234 . در باره پرهيزكارى
- 235 . در زيان چند پاسخ گفتن بيك پرسش
- 236 . در ترغیب به شایسته و دورى از ناپسندیده
- 238 . توانائى
- 238 . ترغيب به شكر
- 239 . در باره جوانمرد
- 240 . در ترغيب بكار نيك
- 241 . در باره كارهاى دشوار
- 242 . در باره خداشناسى
- 243 . در باره رنج و خوشى دنيا
- 244 . در باره حكمتهاى بعض احكام شرعيّه
- 245 . در باره روش سوگند دادن به ستمگر
- 246 . در ترغيب به انفاق
- 247 . در نكوهش تند خوئى
- 248 . در سود رشك نبردن
- 249 . به كميل ابن زياد نخعىّ
- 250 . در ترغيب به بخشش در راه خدا
- 251 . در باره بيوفايان به پيمان و دوستى
- 252 . در باره آزمايش بندگان
- 253 . حمله به شهر انبار
- 254 . در نكوهش حارث ابن حوط
- 255 . در باره ندیم پادشاه
- 256 . در باره نیكى
- 257 . در باره سخن بزرگان
- 258 . معنى ایمان
- 259 . در افسرده نشدن براى نیامده
- 260 . در دوستى و دشمنى
- 261 . در باره كوشش براى دنیا و آخرت
- 262 . در باره زیور كعبه
- 263 . درباره بیت المال
- 264 . در باره گرفتاریهاى خود
- 265 . در اینكه باید بآنچه مقدّر شده ساخت
- 266 . در ترغیب به عبادت
- 267 . در دورى از آز و آرزو
- 268 . در خوش ظاهرى و بدى باطن
- 269 . در اخبار بظهور حضرت صاحب الزّمان
- 270 . در ستودن پشتكار داشتن
- 271 . در ترغیب بواجبات
- 272 . در ترغیب بطاعت
- 273 . در پیروى از عقل
- 274 . در پیروى از پند و اندرز
- 275 . در نكوهش افراط و تفریط
- 276 . در اینكه علم راه عذر را مى بندد
- 277 . در سرزنش كسیكه كار را بموقع انجام ندهد
- 278 . در باره دل نبستن به خوشحالى
- 279 . نهى از سوال قضاء و قدر
- 280 . در زیان نافرمانى
- 281 . در ترغیب به خوهاى نیكو
- 282 . در ترك معصیت
- 283 . در باره بیتابى نكردن
- 284 . در عظمت وفات رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله
- 285 . در زیان همنشینى با احمق
- 286 . تعیین مسافت میان مشرق و مغرب
- 287 . در باره دوست و دشمن
- 288 . در نكوهش زیان رساندن
- 289 . در باره پند نپذیرفتن
- 290 . در نكوهش زد و خورد
- 291 . در ترغیب به توبه
- 292 . در روز رستخیز
- 293 . در باره پیام فرستادن
- 294 . در ترغیب بدعاء
- 295 . در سرزنش دوستداران دنیا
- 296 . در دستگیرى از مستمندان
- 297 . در باره زناء
- 298 . در باره بسر رسیدن عمر
- 299 . در علاقه بمال و دارائى
- 300 . در باره دوستى
- 301 . در باره زیركى مؤمن
- 302 . در باره توكّل بخدا
- 303 . خطاب به انس ابن مالك
- 304 . در اهميّت دادن بواجبات
- 305 . در ترغیب به خواندن و فهمیدن قرآن
- 306 . در باره دفع شرّ
- 307 . در باره زیبایى خطّ
- 308 . در باره منزلت خود
- 309 . در سرزنش یهود
- 310 . در باره هیبت و ترس مردم از خود
- 311 . در نكوهش فقر و تنگدستى
- 312 . در باره روش پرسش از دانا
- 313 . شخص باید از امام پیروى نماید
- 314 . سخنان حضرت هنگام برگشتن به کوفه
- 315 . در نكوهش خوارج
- 316 . در ترغیب به دورى از گناهان
- 317 . در باره تأسّف و اندوه بر محمّد ابن ابى بكر
- 318 . در باره پذیرفتن بهانه
- 319 . در نكوهش فیروزى در راه غیر خدا
- 320 . در ترغیب به زكاة دادن
- 321 . در ستودن بهانه نداشتن
- 322 . دور ماندن از گناه
- 323 . کوتاهی در بندگی
- 324 . در باره پادشاهان
- 325 . در وصف مؤمن
- 326 . در باره چشمداشت نداشتن بمال دیگران
- 327 . در باره وفاى بوعده
- 328 . در باره آرزو
- 329 . در باره دارائى
- 330 . در باره درخواست از خدا
- 331 . در باره علم
- 332 . اندیشه و فکر
- 333 . در فقر و غنى
- 334 . در باره ستمگر
- 336 . در ترغیب به دورى از دنیا
- 337 . در باره بازماندگان از گناهان
- 338 . در باره آبرو
- 339 . در باره چاپلوسى
- 340 . در باره گناه
- 341 . در سود و زیان برخى از خوها
- 342 . در باره ستمگر
- 343 . در باره خوشى و سختى
- 344 . در باره زن و فرزند
- 345 . در باره عیب جویى
- 346 . در شادباش فرزند
- 347 . در باره آشكار شدن دارائى
- 348 . در باره روزى
- 349 . در باره مرگ
- 350 . در ترغیب به سپاسگزارى و شكیبائى
- 351 . در دورى از خواهش نفس
- 352 . در باره بدگمانى
- 353 . در ترغیب به صلوات فرستادن)
- 354 . در باره ستیزگى
- 355 . در نكوهش شتاب و سستى
- 356 . در باره پرسش بیهوده
- 357 . در ترغیب به بعضى از صفات پسندیده
- 358 . در باره علم با عمل
- 359 . در دورى نمودن از دنیا
- 360 . در باره پاداش و كیفر خدا
- 361 . در نكوهش تباهكاران و زمان آن
- 362 . در باره پرهیزكارى
- 363 . در باره خوهاى پسندیده و شایسته
- 364 . خطاب به جابر ابن عبد اللّه انصارىّ
- 365 . در جنگ صفّین در باره امر بمعروف و نهى از منكر
- 366 . در باره امر بمعروف و نهى از منكر
- 367 . در باره امر بمعروف و نهى از منكر
- 368 . در باره حقّ و باطل
- 369 . در باره عاقبت اشخاص
- 370 . در نكوهش بخل و زفتى
- 371 . در باره روزى
- 372 . در ناسازگارى دنیا
- 373 . در باره سخن
- 374 . نیز در باره سخن
- 375 . در ترغیب به دورى از معصیت
- 376 . در اندرز
- 378 . در ترغیب به كردار نیكو
- 379 . در باره كوشش در كار
- 380 . در نیكى و بدى حقیقى
- 381 . در باره گرفتاریها و نعمتها
- 382 . در باره وقت مؤمن
- 383 . در باره دنیا و كالاى آن
- 384 . در باره گفتار
- 385 . در باره مشك
- 386 . در باره فروتنى
- 387 . در باره تلاش براى كالاى دنیا
- 388 . در باره گفتار شایسته
- 389 . در ترغیب به قناعت
- 390 . در باره زیر بار زور و پستى نرفتن
- 391 . در باره حقّ پدر و فرزند بر یكدیگر
- 392 . در باره آنچه اثر دارد و ندارد
- 393 . در باره همرنگ جماعت بودن
- 394 . در باره سخن بیجا
- 395 . در زیان همه كاره بودن
- 396 . جنبش و توانائى نیست مگر به اراده خدا
- 397 . در باره اینكه نباید اعتناء نمود بكسی كه دین را آلت و ابزار دنیا قرار داده
- 398 . در ترغیب به توكّل و اعتماد بخدا
- 399 . در باره سود خرد
- 400 . در باره غلبه حقّ بر باطل
- 401 . در باره اندیشیدن
- 402 . در ستایش پرهیزكارى
- 403 . در ترغیب باحترام نمودن بمعلّم و آموزگار
- 404 . در دورى از زشتیها
- 405 . در شكیبائى
- 406 . در شكیبائى
- 407 . در وصف و چگونگى دنیا
- 408 . در زیان گذاشتن دارائى براى وارث
- 409 . در شرائط استغفار و طلب آمرزش
- 410 . در سود بردبارى
- 411 . در بیچارگى انسان
- 412 . در نهى نگاه كردن به زنها
- 413 . در سود عقل
- 414 . در كوچك نشمردن كار خیر
- 415 . در باره رسیدن به سعادت
- 416 . در باره حلم و عقل
- 417 . در ترغیب دستگیرى مستمندان
- 418 . در باره تندرستى و دارائى
- 419 . در باره گله از درخواست
- 420 . عید سعید فطر
- 421 . در زیان مال حرام
- 422 . در زیان تلاش بسیار
- 423 . در باره روزى
- 424 . در باره پاره اى از خوهاى خدا دوستان
- 425 . در باره بیاد مرگ بودن
- 426 . در باره آزمایش مردم
- 427 . در باره شكرگزارى و دعاء و توبه
- 428 . در باره جوانمردى
- 429 . در نكوهش نادانى
- 430 . در برترى عدل از جود
- 431 . در باره پارسائى
- 432 . در باره حكمرانان
- 433 . در باره سستى در كار
- 434 . در باره جاى زندگى
- 435 . در بزرگوارى و دلاورى مالک اشتر
- 436 . در ستودن پشتكار
- 437 . در باره پیشرفت صفات
- 438 . خطاب به غالب ابن صعصعة
- 439 . در زیان نادانى به احكام دین
- 440 . در زیان ناسپاسى
- 441 . در باره عزّت نفس
- 442 . در زیان شوخى
- 443 . درباره معاشرت
- 444 . در نكوهش عبد اللّه ابن زبیر
- 445 . در نكوهش فخر و خود خواهى
- 446 . در باره توانگرى و بى چیزى حقیقىّ
- 447 . در باره امرء القیس
- 448 . در ترغیب به دورى از دنیا
- 449 . در باره خواهان علم و دنیا
- 450 . در باره پاره اى از نشانه هاى ایمان
- 451 . در اعتماد نداشتن بتدبیر و پایان بینى
- 452 . در بردبارى و شتاب نكردن
- 453 . در نكوهش غیبت
- 454 . در آزمایش بندگان
- 455 . در باره دنیا
- 456 . در باره از بین رفتن دولت بنى اميّه
- 457 . در ستایش انصار
- 459 . در باره عمر ابن خطّاب
- 460 . در پیشآمدهاى ناروا
- 461 . در باره دوست و دشمن خود
- 462 . معنى توحید و عدل
- 463 . در نكوهش بجا نگفتن و بیجا گفتن
- 464 . طلب باران
- 465 . خضاب و رنگ
- 466 . در ستایش پاكدامنى
- 467 . در سود قناعت
- 468 . خطاب به زیاد ابن ابیه
- 469 . در باره گناه
- 470 . در ترغیب بیاد دادن به نادان
- 471 . در نكوهش برنج انداختن دوست
- 472 . در باره از دست دادن دوست
- 473 . غرائب الکلم